Soms heb je als ouder geen goed antwoord op het gedrag van je kind. Je begrijpt zo’n driftbui niet. Eerst is alles koek en ei en hoor je haar niet, en ineens is er dan een ontploffing waarbij ik haar niet herken! Met gooien en slaan! Ze heeft twee tegengestelde kanten lijkt het wel! Erover praten lukt haar niet en dus kan ik haar dan niet bereiken.
Het driftige kind
‘Mijn kind is altijd erg snel verongelijkt’.
‘Hij heeft een wantrouwen tegen mensen, zelfs tegen ons!’
‘Het is zo’n onopvallend kind. Die ontploffing komt altijd onverwacht’.
‘Pas nadat hij is uitgeraasd wordt hij weer rustiger’.
‘Ze doet zichzelf pijn maar ze wil er niet over praten’.
De ondertiteling
Bij dit gedrag ben je misschien geneigd om te denken in termen van machtstrijd. Zo’n heftige fysieke uiting van boosheid pakt namelijk heel verstorend en dwingend uit voor de omgeving. Toch gaat het hier om iets anders: hier ligt het verschijnsel van de hechtingspijn onder het gedrag. Het gaat om gevoelens van verlatenheid, wantrouwen en eenzaamheid die het kind voelt, en die te omvangrijk voor hem zijn. Dat maakt dat het kind zich angstig voelt omdat het zich in de basis niet geborgen en verbonden voelt. Het kind kan niet vertrouwen op een stabiele beschermde situatie. Vanuit angst is het makkelijker om te reageren met woede. Dat is het veiligst. Je wordt minder gekwetst als je boos bent dan wanneer je open bent. Het kind leert hierin geen gevoel van eigenwaarde en vertrouwen in zichzelf en blijft afhankelijk van wat de volwassenen hem (niet!) bieden: veilige hechting.
Heel belangrijk is hier: het niet bieden van veiligheid is absoluut geen onwil of moedwillige actie. Elk gedrag, ook van ouders, komt voort uit een positieve intentie! Waarheid is altijd perceptie: van ouders én van een kind! Helaas geeft dat geen garantie voor een pijnloze uitkomst…
Ooit heeft het kind redenen gehad om de omgeving te wantrouwen in het maken en houden van een veilige verbinding met hem. Er was geen ruimte om zich te uiten zonder dat er een pijnlijke reactie op volgde. Die pijnlijke reactie heeft meestal te maken met afstandelijkheid die het kind tegenkomt. En dat terwijl het kind zo’n enorme behoefte voelt aan verbinding! De houding van woede en agressie komt dus voort uit de diepe behoefte om verbinding tot stand te brengen. Het is een reactie op de ijzige afstandelijkheid die het kind tegenkomt in de situatie. Het kind heeft de illusie dat al zijn agressie misschien toch een reactie van verbinding tot stand zal brengen. Als er geen reactie komt treedt dodelijk isolement op. De grootste angst! Dat moet worden vermeden! Als het kind er toch in terecht komt zit het achter een muur met zelfhaat en eenzaamheid. (verdriet dat er niet mag zijn!). Na verloop van tijd zal het kind daarin opgeven en verstijven of vluchten (bijv. in zichzelf).
De remedie
Zoals ieder gedrag komt deze woede voort uit iets in de situatie dat een aanleiding is om die pijn van verlatenheid aan te raken. Dat noem je een trigger. Het gaat niet echt om de feitelijke situatie waarin je zit, maar om de gelijkenis met de oude pijn die er in verstopt zit (voor het kind). Het is dus helpend om op zoek te gaan naar de trigger. Het gaat dan altijd over het zich onveilig voelen in het moment. Je kunt bijvoorbeeld denken aan zich verlaten voelen, niet serieus genomen, de schuld krijgen, genegeerd voelen, bedreigd voelen. Voor het kind is dit getriggerd en DUS de werkelijkheid. Uitleg, argumenten of straf helpen niet. Om iets te veranderen zal het kind zich veilig en dus gezien moeten voelen. Dát is de insteek. Niet je eigen beeld van de werkelijkheid geldt hier, maar de (getriggerde) versie van het kind. Om die veilige volwassene voor het kind te kunnen zijn dien je leiderschap te tonen, betrokkenheid, bescherming en liefdevol contact. Want de wereld is eng!! Eerder een bron van pijn dan van troost. Daar zit nog het wantrouwen tot het tegendeel bewezen is. Het kind is niet ontmoet op zijn diepste behoefte van hechting. Wat in dit groeiproces veel kan betekenen is waardering voor iedere bijdrage die het kind doet.
Tips voor aanpak.
Kijk voorbij de werkelijke situatie en vind de trigger voor de driftbui (of zelfpijniging).
Geef aan dat je snapt hoe het voelt dat hij/zij wordt genegeerd, beschuldigd, bedreigd, etc.
Stel je op als een leider en wees duidelijk in wat je voelt en bedoelt.
Geef het kind de tijd en ruimte om het wantrouwen te laten ombuigen.
Betrek het kind bij de situatie. Niet door het te ondervragen maar juist iets van jezelf in te brengen.
Waardeer ELKE bijdrage die het kind doet.
Benoem wat je doorziet van het pijnlijke hechten wat niet meer over kan worden gedaan.
Richt je op een gezonde manier van door-groeien.
Het driftige of woedende kind in jezelf
Misschien herken je wat van de onderstaande omschrijvingen:
Mensen dagen mij uit
Het maakt me dan allemaal niks uit en erna haat ik mezelf (doe mezelf pijn)
Ik weet niet hoe ik mijn gevoelens moet uiten of dat gevoel te stoppen.
Als het kapot gaat krijg ik gelijk in mijn overtuiging: ik verdien het niet.(mensen zijn beter af zonder mij, ik ben tot last)
Ik heb nooit genoeg het gevoel van eigenwaarde en vertrouwen op mezelf. Vertrouwen in een ander kan ik eigenlijk ook niet echt.
Mijn motto: Pak ze voordat ze mij pakken.
Realiseer je dat het een hele klus is om je leven gezond vorm te geven wanneer je hechting niet veilig is verlopen en de triggers altijd en overal op de loer liggen. Je emotionele groei is lang geleden a.h.w. gestopt doordat het te onveilig was om open en onderzoekend te kunnen zijn. Het veranderproces begint nu precies bij dát inzicht. Alle stappen die je vanaf hier gaat doen, doe je bewust met je z.g. innerlijke ouder. Met kundige begeleiding kun je die ouder in jezelf steeds meer de leiding geven en je driftige kind de juiste bedding bieden.
Stel jezelf eens de volgende vragen: Wat als ik de keuze heb? Mezelf genoeg kan vertrouwen. Achter de muur uit komen en ontdekken of ik wel werkelijk wordt gekwetst. Hoe zou het zijn om te leren om iets voor mezelf te doen? Iets doen waardoor ik niet meer steeds kom vast te zitten maar wat mijn groei mogelijk maakt? Is het tijd om het eens voor jezelf op te nemen? Zoals al het eerdere in je leven hoef je dit proces niet alleen te doen. Juist in dit stuk van de route loop ik graag een stukje met je mee!
Tags: woede driftig plotseling zelfbeschadiging hechtingsproblematiek